Temmuz ayı başında açıklanan Elektrik ve Doğalgaz zamları, iş alemini de büyük ölçüde etkiledi. 1 Temmuz’dan geçerli olmak üzere elektrik fiyatlarında tüm abone grupları için yüzde 15 oranında artış yapıldı. Yapılan son zamla birlikte, elektrik fiyatları son 3,5 yılda yüzde 122 zamlanmış oldu.
Aynı gün elektriğin ardından, doğalgaz fiyatlarına da zam yapıldı. Doğalgazda zam oranı, konut aboneleri tarifesine yüzde 12, sanayi grubu tarifesine yüzde 20, elektrik üretim santralleri tarifesine ise yüzde 20,2 oldu
İş dünyası temsilcileri elektrik ve doğalgaza yapılan zamların üretim maliyetlerini artıracağı uyarısında bulundu. İzmir Atatürk Organize Sanayi Bölgesi (İAOSB) Başkanı Hilmi Uğurtaş, zamların ardından yaptığı değerlendirmede, “Bu zamlar, ne enflasyona ne başka bir şeye uyuyor. Sanayinin üzerine bu kadar ciddi bir yük getirilmesini anlamak mümkün değil, doğru da değil” dedi.
Ege Genç İş İnsanları Derneği (EGİAD) Başkanı Alp Avni Yelkenbiçer ise zammın yeniden gözden geçirilmesi talebinde bulundu. EGİAD’ın küçük, orta ve büyük işletmelerden oluşan 680 üyesinin üyelerinin 3.100’e yakın şirketi ve yaklaşık 110 bin kişilik istihdam sağlayan, üretim gücü olan bir sivil toplum kuruluşu olduklarını belirten Yelkenbiçer, zamların pandemi koşullarında ayakta kalmaya çalışan işletmeleri sarsacağı uyarısında bulundu. Alp Avni Yelkenbiçer, “Son zamla birlikte 3,5 yıl içerisinde elektrik kullanım fiyatlarına yüzde 122 oranında zam yapıldı. Sanayiye bu zamlarla ne yazık ki ket vurulmuş oluyor” dedi.
Üyelerinin yüzde 56’ısı imalat, inşaat, enerji ve madencilik olmak üzere sanayi alanlarında faaliyet gösteren, önemli bir üretim gücünü temsil etiğini kaydeden Yelkenbiçer, şunları söyledi: “Uzun süredir birçok zorlukla boğuşan iş dünyasına destek mekanizmalarının işletilmesi gerekir. Son zamlar ve enflasyon sanayicinin belini büktü. Üretim bu zorlu şartlar altında gerçekleşemeyecek noktaya ulaştı. İş dünyası üretim yapabilirse ülke bu çıkmazdan çıkabilecektir. Destek önümüzü açacaktır, bu şartlar altında üretime devam etmenin yolu tıkanmıştır.”
“Zam oranlarının tekrar gözden geçirilmesini” isteyen Yelkenbiçer’e göre, “Elektriğe yüzde 15, sanayide kullanılan doğalgaza ise yüzde 20 oranında gelen zamlar, coronavirüs kadar üretimin önünde engel teşkil edecek.”
“Pandeminin etkisi / yüksek faiz-enflasyon-kur sarmalı yüzünden ekonomik zorluklar yaşayan işletmelerin, enerji maliyetlerine yapılan zamlar ile birlikte büyük bir çıkmaza girdiğini” işaret eden EGİAD Başkanı, “dünya standartları ile yaşanan kıyasıya rekabette elimiz zayıfladı” diyerek, şunları söyledi:
“Pandeminin yıpratıcı etkisi altındaki işletmeler, yüksek faiz-kur-enflasyon sarmalı, dünya genelinde artan emtia fiyatları, küresel lojistik sorunları gibi pek çok sorunla 1.5 yıldır mücadele halindedir. Tüm zorluklara karşın üretmeye devam eden, elini taşın altına koyan iş dünyası olarak, elektrik ve doğal gaz fiyatlarına yapılan zammı üretime vurulan ket olarak görmekteyiz. Türkiye’nin küresel rekabet gücü zayıflamıştır. İşletmelerin ayakta kalabilmek için desteğe ihtiyacı vardır. Uzun vadeli desteklerle çarklar yerine oturacaktır. Ancak destek sağlanır ve zamlar tekrar değerlendirilebilirse küresel rekabet gücü artacaktır.”
*******
HİLMİ UĞURTAŞ: “ENFLASYON ARTIK ALIR BAŞINI GİDER”
Doğalgaz ve elektriğe gelen zamanlara ilişkin bir açıklama da İzmir Atatürk Organize Sanayi Bölgesi (İAOSB) Başkanı Hilmi Uğurtaş’tan geldi. Konuya ilişkin Ticaret Gazetesi’nden Kübra Topal’a konuşan Uğurtaş, “Bu zamlar, ne enflasyona ne başka bir şeye uyuyor. Sanayinin üzerine bu kadar ciddi bir yük getirilmesini anlamak mümkün değil, doğru da değil. Sanayinin doğalgazına da yüzde 20 zam geldi. Bu, maliyetleri ciddi şekilde artırmış oldu. Bu zamları enflasyonla anlatamazsınız, kur artışı ile anlatamazsınız. Bunu nasıl yapabiliyorlar? Nasıl bu kadar rahat bu zamlar olabiliyor? Zaten pandemi sürecindeyiz, zaten sıkıntılarımız çok büyük. Bir de bu yükü ekonomi nasıl kaldırır bilemiyoruz. Sonuç olarak bu zamları hiç doğru bulmuyorum” ifadelerini kullandı.
Sanayicinin artan maliyet sorununun yanı sıra pandemi nedeniyle de sıkıntılar yaşadığına vurgu yapan Uğurtaş, “Bu insanların Türkiye’de maliyetleri artıyor ama kazançları aynı şekilde artmıyor. Enflasyonun çok üzerindeki zammı, toplam ekonominin kaldırması hiç kolay değil. Bu zamlar, özellikle doğalgaz için yedire yedire yapılabilirdi. Elektrik zammı da bizim hesaplamalarımıza göre yüzde 15’ten fazla gibi gözüküyor. Baktığınız zaman faturalarda yüzde 40’ın üzerinde bir artış var. Ev faturaları da megawatı 650 lira civarında o da 900 küsura geldi. Yani bence açıklanan o yüzde 15 zammın çok daha ötesinde bir zam varmış gibi gözüküyor” dedi.
Türkiye’de doğalgazın büyük bir kısmını sanayinin kullandığını belirten Uğurtaş, “Bu derece büyük bir zammı anlamak mümkün değil. Çünkü her ay doğalgaza yüzde 1 zam getiriliyordu, bir standart haline gelmişti. Sene başından bu yana yapılan zam yüzde 26-27’lere geldi. Bu doğru bir karar değil. Neye dayandırarak bu kararları aldılar bilemiyorum ama sanayicinin işi hiç kolay değil. Bu zam kararlarının tekrar gözden geçirilmesi gerektiğini düşünüyorum. Enflasyon yıllık yüzde 16-17 derken, 6 aylık doğalgaz zammını yüzde 26-27 yapıyorsanız, bunun bir mantığı yok. Bu zamlarla önümüzdeki aylardaki enflasyondan vazgeçtiniz demektir. Çünkü enflasyon artık alır başını gider. Her türlü ürünün girdisi elektrik ve doğalgaz” açıklamasını yaptı.