Ege Bölgesi Sanayi Odası (EBSO) Yönetim Kurulu Başkanı Ender Yorgancılar, sanayicilerin yatırım aşamasında sermayesini arsa ve inşaata verdiklerini söyleyerek, “Cebinde para kalmayan sanayici fabrikasına makine ve ekipman alamaz hale geliyor” dedi. Avrupa Birliği’nden aldıkları hibelerle nitelikli eleman kazandırmak için mesleki eğitim projeleri gerçekleştirdiklerini bildiren Yorgancılar, Türkiye’deki bankalardan hibe bir yana kredinin bile güçlükle temin edilebildiğini dile getirdi.
Anadolu Panelleri toplantı serisi EBSO ev sahipliğinde İzmir’den başladı. Finansman Fırsatları ve Finansın Doğru Yönetimi temasıyla Finansal Kurumlar Birliği Başkanı Ali Emre Ballı, Ekonomi Gazetesi Yönetim Kurulu Başkanı Hakan Güldağ ile Ekonomi Gazetesi Genel Koordinatörü Vahap Munyar’ın katılımıyla İzQ İnovasyon Merkezi’nde gerçekleştirilen toplantıda konuşan Ender Yorgancılar, “Finans şirketleri para vermek istiyor ama bizim tarafımızda da parayı bulamayan sanayiciler var. Merkez Bankası politika faizi belirliyor ama bu ne işe yarar kimse bilmiyor. Bugün politika faizi 50 puan ama bankalar yüzde 65-70 faiz istiyor. O zaman nerede kaldı bu politika faizi?” diye konuştu.
“Makineye para kalmıyor”
Üretimin olmadığı bir ortamda kalkınmanın söz konusu olmadığını vurgulayan Yorgancılar, yatırım yapacak sanayicinin arsa ve inşaat maliyetlerini, makine ve teçhizat ihtiyaçlarını karşılamada yaşadığı güçlükleri paylaşarak, “Örneğin yatırım yapacağınız zaman bir OSB’de 10 dönüm yer alsanız 120 milyon dolar paranız sadece inşaat ve arsaya gidiyor. Bankaya gitsen bu parayı sana vermiyor. Devlet de arsayı vermiyor. Elimdeki parayı yani sermayeni arsaya ve inşaata yatırıyorum. Daha ortada makine yok. İşletme sermayesi de alamıyorsun çünkü elinde para yok. Bu şartlar altında ülkenin kalkınması mümkün değil” ifadelerini kullandı.
Geçtiğimiz yıl EBSO üyelerine yönelik bir anket çalışması yaptıklarının altını çizen Yorgancılar şöyle konuştu: “Üyelerimize ankette ‘krediye ulaşmaya sorun yaşıyor musunuz’ dedik ve her 3 üyeden 1’inin çok zor kredi aldığını, yüzde 22’sinin ise hiç kredi alamadığını gördük. Artık herkes hesaplarını çok iyi bilmek ve yapmak zorunda. Önemli olan kredinin kullanıcıya maliyetidir. Alternatif finansal kaynakların da maliyeti önemli. Bankalar ile aynı faiz oranındaysa zaten gidip bankadan alıyor. Öz sermaye ile yatırımın neredeyse imkansız olduğu günümüzde teşvik mekanizmalarının mutlaka çeşitlendirilerek güçlendirilmesi gerekiyor. Devlet destekleri mutlaka artırılmalı, finans kuruluşları da uygun kredi olanakları sunmalı. ”
“AB veriyor banka vermiyor”
EBSO olarak yürüttükleri yaklaşık 2 milyon Euro’ya varan AB fonlu projelerle Türkiye’ye rol model olduklarına dikkat çeken Yorgancılar, “Bunu üyemiz, sanayicimiz ve evinde iş bekleyenleri iş sahibi yapmak, sanayicimizin ihtiyaç duyduğu ara elemanları yetiştirmek için kullandık. Bu proje için AB’den değil de bankadan istesem 1 euro bile vermiyorlar. Ben bu ülke için bu parayı alıp harcıyorum ama bankaların bu tavrına üzülüyorum. Pastanelerde çalışan 17-18 yaşındaki gençlerimizi pastacı yaptık şu anda, o meslek kursunda mezun olan öğrenci sayımız 5 bin 200’i buldu. Bu 5 bin 200 kişi AB projemiz sayesinde evlerine ekmek götürüyor” dedi.
Katma değeri yüksek üretim için nitelikli eleman sorununun çözülmesine yönelik olarak öncelikle eğitim sisteminin ele alınması gerektiğini de tekrarlayan Yorgancılar, “Artık kendimizi yenilememiz gerek ve bunun için eğitim sistemimizi değiştirmeliyiz. Eğitimde bugün alınan bir değişim kararının sonucunu 15 yıl sonra görebilirsiniz” değerlendirmesinde bulundu.
‘Yurt dışından şirket alın’ önerisi
Ender Yorgancılar, bugün Almanya’da yıllık cirosu toplam 350 milyar euro olan 280 bin KOBİ’nin satılık olduğuna da işaret ederken, “Çünkü üçüncü nesil o sorumluluğu alıp iş hayatına devam etmek istemiyor ve şirketi satıyor. Halbuki bizim sanayicimiz daha yolun başında. Üretken, cesur ve şevk var. Genç nüfus avantajımızı da kaybetmeden Avrupa’daki bu şirketlerin satın almalarının desteklenmesi gerek” diye konuştu.
“Biz malı finanse ediyoruz”
Finansal Kurumlar Birliği Başkanı Ali Emre Ballı, banka dışı finansal kurumların ağırlıklı olarak KOBİ ve işletmelere finansman desteği sağladıklarını söyledi. Yurt dışından sağladıkları krediler ve sektördeki güçlü kuruluşlar sayesinde faiz konusunda da bankalarla rekabet edebilir hale geldiklerini belirten Ballı, şu bilgileri verdi:
“Finansal kiralama, faktöring ve leasing kuruluşları olarak her aşamada firmaların yanındayız. 2023’te toplam 1 milyar 200 milyon liraya ulaşan finansman hacmimizin 820 milyon lirasını faktöring işlemleri oluşturdu. Biz malı finanse ediyoruz ve bankalardan hızlı çözüm üretiyoruz. Özetle nakite sıkışan, bankalardan finansmana ulaşamayan KOBİ’ler bizden destek alıyor.”
Ekonomi Gazetesi Yönetim Kurulu Başkanı Hakan Güldağ da, iş dünyasının alternatif finansman modellerini çalışması, finansal okuryazarlığın artması gerektiğini belirtirken, teknolojinin de işi geliştirmek için kullanılmasını savundu.