Dil ve konuşma terapisi nedir?
Dil ve konuşma terapisi, konuşma ve dil becerilerini geliştirmeye yardımcı olan bir tedavidir.
Ses üretimi, anlama, akıcılık, anlatımda netlik olmasını sağlar. Dil ve konuşma terapisi bölümü tüm yaş gruplarında dil bozuklukları, konuşma, ses, yutma fonksiyonlarının geliştirilmesi ile ilgili terapi programı hazırlar ve uygular. Dil ve Konuşma terapisti, multidisipliner biçimde çalışır. Konuşma bozukluğu seslerin doğru üretilememesi ile ilgili bir problem iken dil bozukluğu anlamadaki güçlük ya da düşüncelerini bildirmek için kelimeleri bir araya koyamamaktır.
Dil ve konuşma terapistinin çalışma alanlarından birkaç örnek:
Artikülasyon bozukluğu: Eğer sesleri doğru çıkarmada, ya da kelimeleri doğru söylemede sorun yaşanıyorsa, bu artikülasyon problemidir. Örneğin çocuğunuz ‘araba’ yerine ‘ayaba’ ya da ‘ekmek’ yerine ‘epmek’ diyorsa artikülasyon sorunu olabilir. Akıcılık sorunları (kekemelik): Eğer çocuğunuz sesleri tekrar ediyorsa; kelimeyi tamamlamayı güçlükle yapıyorsa; akıcılık sorunu/kekemelik olabilir. Örneğin; ‘sosis’ kelimesini söylerken ‘so-so-so-sosis’ ya da ‘sssssssosis’ diyebilir. Kekeleyen çocukların akıcılık sorunu vardır.
Ses bozukluğu: Çocuğunuz cümlesine başlarken sesi gür ve net olabilir, fakat cümlesi bitinceye kadar sesi azalabilir, kısılabilir ve sesi sanki ağzında geveliyormuş gibi çıkabilir. Bazen de çocukların sesi sanki soğuk algınlığı almış gibi ya da burunlarından konuşuyormuş gibi çıkabilir. Bunlar da ses bozukluğunun birkaç örnek olabilir.
Dil bozukluğu: Çocuğunuz karşısındaki kişinin söylediklerini anlamada sorunu olabilir ya da düşüncelerini ifade etmek için kelimeleri bir araya getirmede sorunu olabilir. Böyle bir durum varsa çocuğunuzun dil bozukluğu olabilir.
Dil ve konuşma terapisini kim yapar?
Dil ve konuşma bozukluğu çocukları ve yetişkinleri, tanılayan, değerlendiren, terapiyi hazırlayan ve uygulayan kişiye ‘Dil ve Konuşma Terapisti’ denir. Dil ve Konuşma Terapisti, insan iletişimi, gelişimi ve bozuklukları alanında profesyonel kişiler tarafından eğitilen; dil ve konuşma bozuklukları alanında lisans derecesine sahip olan kişidir.
Kimlerin konuşma terapisine ihtiyacı vardır?
-Akıcılık Bozuklukları (Kekemelik, Hızlı Bozuk Konuşma)
-Konuşma Sesi Bozuklukları (Artikülasyon Bozukluğu, Fonolojik Bozukluk)
-Gecikmiş Dil ve Konuşma
-Genetik Sendromlara Bağlı Dil ve Konuşma Gerilikleri
-Yaygın Gelişimsel Bozukluğa (Otizm) Bağlı Dil ve Konuşma Gerilikleri
-Serebral Palsi’ye Bağlı Dil ve Konuşma Gerilikleri
-Dudak Damak Yarığı Olanlarda Dil ve Konuşma Terapisi
-İşitme Engelli Bireyler İçin Dil ve Konuşma Terapisi
-Ses Terapisi
-Afazi, Apraksi, Dizartri’de Dil ve Konuşma Terapisi
-Beyin Hasarı, Felç vb Durumlar Sonrasında Dil ve Konuşma Güçlüklerine Müdahale Yutma Bozuklukları
Dil ve konuşma terapisti ne yapar?
Dil ve konuşma terapisti, ortak noktası dil, konuşma ve iletişim olan alanlarda terapiye gelen kişinin yaşı ve beraberinde getirdiği tanıya göre bireysel terapi programı hazırlar ve uygular.
Terapi programı eğer çocuklar içinse; oyuncaklar, kitaplar, resimli kartlar, kimi zaman ise alternatif destekleyici iletişim sistemleri kullanırlar. Terapi programına alınan kişi yetişkinse, yaşa ve tanı kriterlerine göre bireysel terapi programı hazırlanır. Dil ve konuşma terapisti diğer uzmanlık alanlarından kişilerle takım çalışması yaptığında daha iyi sonuçlar ortaya çıkar. İş birliği yapacak olan en önemli grup terapiye gelen çocuk/kişinin ailesidir. Bunun dışında; çocuk nöroloğu, çocuk psikiyatri, KBB hekimleri, özel eğitim uzmanları, sınıf öğretmeni, okulda bulunan psikolojik danışman, fizik tedavi uzmanları ile iletişim halinde olması terapi sürecine olumlu yansıyacaktır.
Aslı KURETA
Konak Engelsiz Yaşam Köyü Kurum Müdürü