İTB Ağustos Ayı Olağan Meclis Toplantısı Meclis Başkanı Ömer Gökhan Tuncer yönetiminde İzmir Ticaret Odası (İZTO) Meclis Salonu’nda gerçekleştirildi. Toplantıda konuşan Işınsu Kestelli, ekonomide yaşanan zorlu sürecin tarım sektörünü olumsuz etkilediğini belirterek, “Küresel iklim değişikliğinin neden olduğu üretimle ilgili sorunlar, ürün fiyatlarında yaşanan istikrarsızlıklar, yüksek üretim maliyetleri, ihracatta ülke olarak rekabetçiliğimizi kaybetmemiz bizlerin ve sektör paydaşlarının şu anda yaşadığı en önemli sorunlar. Üstelik, sektörün ülkemize has yapısal sorunları ve küresel boyutta yaşanan gelişmelerle birleşince, ekonomik konjonktürden kaynaklı sorunların hissedilen etkisi ve maliyeti çok daha fazla oluyor” dedi.
“Üreticileri memnun edecek bir destekleme modeli hayata geçmeli”
Tarım sektöründe arz-talep dengesizliğini ve bunun neden olduğu fiyatlardaki ve dış ticaretteki istikrarsızlığı önleyecek ve üreticileri memnun edecek bir destekleme modelinin hayata geçmesi gerektiğini bildiren Kestelli, bu yıl için açıklanan destekleme miktarlarının üretici için hayal kırıklığı olduğunu belirtti. Kestelli, “Dekar başına verilen mazot ve gübre desteklerinde bir miktar iyileştirme yapıldı. Kütlü pamukta toplam 472 lira, zeytinde ise toplam 138 lira gübre ve mazot desteği verilecek. İki üründe de geçen yıla göre toplam gübre ve mazot desteğindeki artış oranı yüzde 29. Tarımsal Girdi Fiyat Endeksinin geçen yıla göre yüzde 48 arttığı bir ortamda açıklanan gübre ve mazot desteğinin, hedef enflasyona göre bile çok düşük kaldığını söyleyebiliriz. Üreticilerimizin merakla beklediği kilo başına verilen prim desteği ise dane zeytinde 15 kuruştan 20 kuruşa, zeytinyağında 80 kuruştan 100 kuruşa yükseltildi” ifadelerini kullandı.
“Kütlü pamukta prim yükseltilmeli”
Kütlü pamukta kilo başına verilen prim desteğinde artış yapılmadığını kaydeden Kestelli, “Son iki yılda olduğu gibi kilogram başına 1,6 lira olarak açıklandı. Geçtiğimiz yıl hasat döneminde pamuk fiyatları düşüktü ve üreticilerimiz bırakın kâr etmeyi, maliyetini bile zor karşılamıştı. Günümüzde 41 renk mahlıç pamuk fiyatları 54-55 lira seviyelerinde. Tekstil ve konfeksiyon sektörünün durumu nedeniyle işlemler çok zayıf. Kütlü pamuk fiyatı bugünkü duruma göre 22 lira seviyelerinde. Maliyet çalışması için henüz erken ama en iyimser tahminle 30 liranın altında olmayacak. Şartlar böyleyken prim miktarında bir artış yapılmaması, üreticimizin zarar etmesine ve pamuk üretiminin önemli ölçüde gerilemesine neden olur. Bu nedenle kütlü pamuk için açıklanan prim miktarının acil olarak tekrar değerlendirilmesi öncelikli talebimizdir” diye konuştu.
“Yatırımcılar ÜPAK’ların müşterisi olacak”
Lisanslı depoculuk sisteminin Türkiye’de son yıllarda önemli bir gelişme kaydettiğini belirten Kestelli, son 15 yılda çok büyük bölümü hububat, bakliyat ve yağlı tohumlar olmak üzere Türkiye’de önemli bir depolama kapasitesi kurulduğuna dikkat çekerek, “Lisanslı depolara konulan ürünler için oluşturulan Elektronik Ürün Senetleri yani ELÜS’ler ise 2018 yılından bu yana Borsamızın da ortakları arasında yer aldığı Türkiye Ürün İhtisas Borsası, TÜRİB’te alınıp satılıyor. TÜRİB açıldığından bu yana ELÜS işlemlerine aracılık yapacak aracı kurumlar olmadığı için alıcı ve satıcılar emirlerini doğrudan TÜRİB’e iletiyordu. Ancak, bu yılın son çeyreği itibariyle ELÜS alım ve satım işlemleri kısaca ÜPAK olarak adlandırılan Ürün Piyasası Aracı Kurumları aracılığında yapılacak. Kısacası alım ve satım işlemi yapan, üretici, tüccar, sanayici veya diğer yatırımcılar kurulacak ÜPAK’ların müşterisi olacak” şeklinde konuştu
“ELÜSMARKET yakında faaliyete geçecek”
Ticaret Borsaları tarafından şu ana kadar 6 ayrı ÜPAK şirketinin kurulduğunu bildiren Kestelli, “Borsa olarak biz de ELÜSMARKET Ürün Piyasası Aracı Kurumu’nun kuruluşuna öncülük ettik.
21 Ticaret Borsası ve İş Yatırım’ın yer aldığı 22 ortak ile 29 Nisan 2024 tarihinde İzmir merkezli olarak kurulan ELÜSMARKET ÜPAK şirketimizin hızlıca kadrosunu oluşturduk ve altyapısını hazır hale getirdik. Şirketimizin faaliyet izni alması için gerekli olan denetim Ticaret Bakanlığı tarafından bugün gerçekleştirildi. Başarılı geçen denetimin ardından faaliyet iznimizin en yakın zamanda verileceğini düşünüyorum” dedi.