İzmir Büyükşehir Belediyesi İnovasyon ve Teknoloji AŞ (İZTEKNOLOJİ) ile İzmir Planlama Ajansı (İZPA) iş birliğiyle gerçekleştirilen Kamusal Hizmetlerde Yapay Zekâ Kullanımı konulu çalıştayın ikincisi, Tarihi Havagazı Fabrikası Kültür Merkezi’nde düzenlendi. Çalıştayda konuşan İzmir Büyükşehir Belediye Başkanı Dr. Cemil Tugay, “Yeni nesil belediyecilik hizmeti sunmak için yola çıktık. ‘Akıllı Kent İzmir’ hedefimiz kapsamında teknolojik gelişmeleri, dijitalleşmeyi, yapay zekâ teknolojilerini kullanarak akıllı yönetim sistemlerini şehrimize taşıyacağız. Bu doğrultuda hedefimiz, kentimizi sadece Türkiye’nin değil dünyanın en ileri şehirlerinden biri haline getirmek” dedi.
“Daha fazla veriye ihtiyaç var”
Yapılan pek çok hizmette daha fazla veriye ve verileri daha hızlı analiz etmeye ihtiyaç olduğunu ifade eden Başkan Tugay, “Yapmaya çalıştığımız şey bu. Teknoloji şirketimizle, yapay zekâ konusunda araştırmalarımızla, hizmetlerimizi dijitalleştirerek hızlandırma çabamızla, aslında önümüzdeki 10-20 yılı hedefleyen çalışmalar yapıyoruz. Bu şehirde hatalı trafik düzenlemesi nedeniyle nerede trafiğin daha sıkıntılı olduğunu bilmek istiyorum. İnsanlar otobüs duraklarında daha az beklesin, doğru seferleri düzenleyelim diye hangi otobüs seferi verimli ya da verimsiz bilmek istiyorum. Enerji ve su verimliliği konusunda verileri neredeyse anlık analiz etmeye ihtiyacımız var. Bunlar için gelişme göstermek istiyoruz” dedi.
“Bırakalım teknoloji ilerlesin, bilim çalışsın”
Bilimin ve teknolojinin hangi noktalardan hangi konuma geldiğinin görülmesi ve anlaşılması gerektiğini belirten Başkan Tugay, sözlerini şöyle sürdürdü: “Teknoloji ve bilimi küçümsemeye çalışan insanları, teknolojiyi cep telefonu, araba ve uçağa indirgeyenleri çok komik buluyorum. Teknoloji, yaşamımızı kolaylaştıran bir şey ve bilim bizi daha çok insan yapıyor. Bir tarafımızda duygularıyla rengarenk bir dünyası olan bir varlık olarak insan var ama insanı insan yapan şey; öğrenen, öğretilen, öğrendikleri üzerine analiz eden, yeni şeyleri yapabilen varlık olması ve bunun sonu yok. Bence bizler insan olmanın iyi ve doğru yönlerini sahiplenmesini öğrendiğimizde, tüm evrenin değerini bilen insanlar dünyaya hakim olduğunda ne yapay zekâdan ne de başka insandan korkmamıza gerek kalmayacak. Bizi yok eden şey hırslarımız, hastalıklarımız, psikopatlıklarımız. İnsanların bunlardan arınması gerek. Bana göre insan ve makine, simbiyotik yaşam içinde yaşayacak ve o insanlar iyi insanla olacak. Tez zamanda hepimizin iyiliği için çalışmayı seçmek, hepimizin en önemli görevi. Bırakalım teknoloji ilerlesin, bilim çalışsın ve biz de işin parçası olalım.”
Yapay zekâ ve teknolojinin üç etkisi
Çalıştayda yapay zekânın geleceğine ilişkin konuşan İZPA Başkanı Prof. Dr. Koray Velibeyoğlu, teknolojinin üç etkisi olduğunu ve bu etkilerin yerine geçme, iş süreçlerini zenginleştirme ve ilham verme/tetikleme etkisi olduğunu belirtti. Konuşmasında verilerle örnekler veren Velibeyoğlu, “Yapay zekâ, iş verimliliğini yüzde 31 iyileştiriyor. Yüzde 21 oranında yeni iş sahaları açıyor. Yerine geçme etkisi ise herkesin korktuğu bir konu. Buna göre yapay zekâ, ABD’de yüzde 38, Almanya’da yüzde 35 otomasyon ile devam edecek. Bu da alışık olduğumuz bazı işlerin artık olmayacağı anlamına geliyor. En çok etkilenecek sektörler ulaşım, imalat sanayi ve ticaret gibi görünüyor. Bu da demektir ki bu alanlarda otomasyon etkisi yüksek hissedilecek. Verilere göre gelecekte yeni sınıf ortaya çıkacak. 50 yıl içinde nüfusun yüzde 80’i sadece yaşama hakkını kullanacak. Türkiye nüfusuna baktığımızda 2100’de ortalama yaş 52 olacak. 65 yaş üstü nüfus ise yüzde 35 olacak. Bu yüzden 80’in çoğunun işgücünden çekileceğini söyleyebiliriz. Bu da karanlık bir tablo çiziyor. Üçüncü etkide, yaratıcı düşünme noktasında insanlar hala biraz daha önde. Yapay zekâ, bağlam ve analiz konusunda daha zayıf. Fakat geldiğimiz noktada iki uç görünüyor. İlki, insan ve yapay zekânın birleşimi. İkincisi de yapay zekâ yeni yönetici sınıflar ve güç ilişkileri yaratacak. Bu da başka bir dünyanın kapısını aralıyor. Biz bunun eşiğindeyiz. Önemli olan, bunu nasıl yöneteceğimiz ya da bununla nasıl başa çıkacağız” değerlendirmesini yaptı.
“Dijital ikiz İzmir hedefi”
İzmir Büyükşehir Belediyesi iştiraki İZTEKNOLOJİ Genel Müdürü Emrecan Durmaz ise dijital ikiz İzmir hedefiyle hareket ettiklerini belirterek “Daha fazla vakit kaybetmeden somut projelerle bu süreci örelim istiyoruz. Akademisyenlerimizi, şehrimizin start up’larını, belediyemizin yöneticilerini somut projelerin konuşulacağı, konu başlıkları belli masalarda bir araya getirme hedefiyle toplandık. İnanıyorum ki bugünkü konu başlıklarımızda somut işleri planlayacağız ve yakın gelecekte ulaşım, altyapı, şehir planlama, afet ve iklim krizine kadar birçok konuda İzmir’in dijital ikizi üzerinden karar alabilecek noktaya geleceğiz” ifadelerini kullandı.
“Hızlı karar vermek, etkin ve verimli yönetmek istiyoruz”
Çalıştayda konuşan Yaşar Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Levent Kandiller, “Hem İZTEKNOLOJİ hem de İZPA ile yakın çalışıyoruz. Kentimize katkıda bulunmayı çok istiyoruz. Yapay zekâ, karar destek modelleriyle karar vericilerin önüne büyük resmi gösteren sistemdir. Karar verme hala insana kalacak. Yapay zekâ, doğru karar vermek için doneleri bir araya getiriyor. Asıl olan yine insandır. Kentin yararına bu teknolojiyi getirmeye çalışıyoruz. Hızlı karar vermek, etkin ve verimli yönetmek istiyoruz” sözlerine yer verdi.
Teknoloji ve gelecek
Çalıştay kapsamında Teknoloji ve Gelecek Danışmanı ve YouTube İçerik Üreticisi Elif Çetin de teknolojinin evrimi ve yapay zekâyla ilgili kapsamlı bir sunum gerçekleştirdi. Çetin, teknolojinin gücünü iyi ve doğru şekilde kullanarak daha refah, daha sürdürülebilir, daha kapsayıcı bir gelecek inşa edilebileceğini vurguladı.
“Akıllı Kent İzmir” hedefi
“Akıllı Kent İzmir” hedefi çerçevesinde düzenlenen çalıştayda İzmir Büyükşehir Belediyesi’nin üst düzey yöneticileri, ilgili birim sorumluları, akademisyenler ve girişimciler bir araya geldi. Programda gruplara ayrılan katılımcılar, İzmir Büyükşehir Belediyesi’nde yapay zekâ teknolojilerinin nasıl kullanılabileceğini, dijitalleşme süreçlerini, veri odaklı çalışma yaklaşımlarını, veri analitiği ile süreçlerin ve kaynak kullanımının nasıl optimize edilebileceğini ve yapay zekâ sayesinde vatandaş memnuniyetinin nasıl artırılabileceğini tartıştı. Çalıştayda ulaşım ve kent planlama ile afet ve dirençlilik konularının dijital ikizi, toplu ulaşım, akıllı trafik, sosyal politikalar, çevre ve körfez, kültür, turizm ve spor, kentsel planlama, gıda ve tarım teknolojileri ile iletişim konu başlıklarında fikir üretildi.