Metin KEMAL yazdı…
Yenilenebilir ve yeşil enerjiye dayalı olarak üretilen elektriğin ihracatı Azerbaycan’ın enerji stratejisinde yeni bir dönemin başlangıcıdır. Azerbaycan’da enerji alanında yenilenebilir enerji kaynaklarının kullanımının yaygınlaştırılması Cumhurbaşkanı İlham Aliyev tarafından öncelikli görev olarak ortaya konmuş olup, yenilenebilir enerjinin elektrik kurulu gücü içindeki payının 2030 yılına kadar yüzde 30’a çıkarılması hedefi de gündeme gelmiştir.
Yenilenebilir enerji potansiyeli – karadaki rüzgar ve güneş enerjisinin hacmi 27 gigawattan fazladır ve Hazar Denizi’nin Azerbaycan sektöründeki rüzgar enerjisi 157 gigawattır. Yani Azerbaycan’ın yeterli yeşil enerji potansiyeli var. Azerbaycan “yeşil enerjisini” hızla Avrupa’ya ihraç etmeyi hedefliyor. Cumhurbaşkanı Sayın İlham Aliyev’in dediği gibi: “Azerbaycan Avrupa’nın önemli bir yeşil enerji tedarikçisi olmayı planlıyor.”
Orta Asya’nın yeşil enerjisi için ortak girişim kuruldu
Bu çalışmaların devamı olarak Romanya’nın başkenti Bükreş’te Azerbaycan, Gürcistan, Macaristan ve Romanya arasında yeşil enerjinin geliştirilmesi ve iletimine yönelik Ortak Teşebbüs kuruldu.
Bu projeler bununla bitmiyor. Azerbaycan yeşil enerjiyi Orta Asya’dan Avrupa’ya da aktaracak. Orta Asya’dan Avrupa’ya “yeşil enerji” ihracatı için Azerbaycan, Kazakistan ve Özbekistan’ın enerji sistemlerini birbirine bağlama projesinin uygulanmasında ilerlemeler var.
Üç ülkenin temsilcilerinden oluşan çalışma grubu ayrıca Bakü’de Azerbaycan, Kazakistan ve Özbekistan’ın ulusal enerji şirketlerinin katılımıyla ortak girişim kurulması yönünde karar aldı. Kısacası, Azerbaycan, güç olarak Avrupa’ya da aktarılacak yeni bir “yeşil enerji” markası yaratıyor.
Azerbaycan’ın Avrupa’ya yeşil enerji ihracatında yavru Vatan Nahçıvan’ın özel önemi nedir?
Nahçıvan Özerk Cumhuriyeti Devlet Enerji Servisi’nin Halkla İlişkiler Genel Müdürü Metin Abbaslı Nahçıvan’ın Avrupa’ya enerji ihracatı konusunda umut verici fırsatlara sahip olduğunu söyledi. Abbaslı, “Cumhurbaşkanı İlham Aliyev Nahçıvan’ı “Yeşil Enerji” bölgesi ilan etti. Yani önümüzdeki yıllarda Nahçıvan’ın yeşil enerjisini yerli ürünü olarak tanıyacağız. Aslında Nahçıvan’da ekonomik öneme sahip birçok yerel marka ürün bulunmaktadır. Gelecekte bunların başında “Yeşil enerji” gelecektir. Bu markayı Türkiye üzerinden Avrupa’ya gururla taşıyacağız.” İfadelerini kullandı.
Nahçıvan Özerk Cumhuriyeti Devlet Enerji Servisi bünyesinde bulunan istasyonların toplam gücü 244,8 megavattır. Bilgi olsun diye, hidroelektrik santraller de dahil olmak üzere yenilenebilir enerji kaynaklarının üretim kapasitesi 107,8 megavat olup, toplam kapasitenin yüzde 44,04’üne tekabül ediyor. Güneş Enerjisi Santrallerinin toplam kapasitesi 39,4 megavattır.
“Bu güce ulaşmak yarım yüzyıl sürdü. Ama artık son 10 yılda üretim kapasitemizi de yeşil enerjiyle bin 500 megawatt’a çıkarmayı planlıyoruz. Bu biliyorsunuz ekonomik ve politik güç anlamına geliyor. Bu politika doğrudan Cumhurbaşkanı İlhan Aliyev tarafından yürütülmektedir. Nahçıvan’da 500 megawattlık güneş enerjisi santralinin inşasına ilişkin projenin araştırılması ve gelecekte uygulanması gibi öncelikler, yapılan çalışmaların açık bir örneğidir.
Belirtmek gerekir ki bu proje Cumhurbaşkanı Aliyev tarafından 2. Şuşa Küresel Medya Forumu’nda bir kez daha vurgulanmıştır. Konuşmasında 500 megavatlık yeni elektrik santralinin inşası ve diğer konulara değinen devlet başkanı, “Nahçıvan için büyük planlarımız var” diyerek Nahçıvanla ilgili görüşünü bir kez daha dile getirdi.
8 bin hektar alan yeşil enerjide kullanılacak
Nahçıvan’da yabancı yatırımlarla bin 500 megavat rüzgâr ve güneş enerjisi üretim kapasitesinin oluşturulması ve bunun en az bin megavatının Türkiye ve Avrupa’ya ihraç edilmesi ana hedefimizdir. Sayın Metin Abbaslı, “Nahçıvan Özerk Cumhuriyeti’nin 2023-2027 Sosyo-Ekonomik Kalkınmasına Yönelik Devlet Programının 2023-2024 Ayrıntılı Eylem Planına göre burada “Yeşil Enerji Bölgesi” oluşturulacağını, Konsept ve Hazırlanışını söyledi. Eylem Planının hazırlanması planlanıyor. Ayrıca Nahçıvan Özerk Cumhuriyeti topraklarında 7 bin 992 hektar tarıma elverişli olmayan arazide “yeşil enerji” projelerinin hayata geçirilmesi mümkün olacak.
Yeşil enerji projelerinin hayata geçirilmesi üzerinde sürekli çalışıyoruz. Bildiğimiz gibi, alternatif ve yenilenebilir enerji kaynaklarına dayalı rüzgâr ve güneş enerjisi santrallerinin inşasına ilişkin Devlet Programında ilgili öncelik yönleri belirlenmiştir. İlk aşamada tasarım çalışmaları için ilgili danışmanlık firmalarıyla görüşmeler yapıldı.
Yerli şirketlerin yanı sıra Türkiye, Çek Cumhuriyeti, Birleşik Arap Emirlikleri ve Almanya’dan yabancı şirketlerin de Nahçıvan Özerk Cumhuriyeti’nde alternatif ve yenilenebilir enerji kaynakları kurulması konusuna ilgi gösterdiği ve bu firmalardan birçoğuyla toplantı ve görüşmeler yapıldığı belirtildi.
Danimarka Krallığı’nın ilgili şirketi, Nahçıvan Özerk Cumhuriyeti’nde rüzgâr enerjisi alanında rüzgâr enerjisi santrallerinin inşasına yönelik projelerini sundu. Bu projelerin teknik ve ekonomik verimliliği özerk cumhuriyet topraklarında araştırılıyor.
Türkiye Avrupa’ya aktarım için köprü olacak
Nahçıvan Özerk Cumhuriyeti’nden Türkiye Cumhuriyeti’ne elektrik ihracatı konusunda da çeşitli firmalarla görüşmeler yapıldı.
TEİAŞ (Türkiye Elektrik İletim Anonim Şirketi) ile Servis arasında, enerji ihracatına ilişkin ilgili “İşletme Anlaşması”nın imzalanmasına ilişkin evrak işleri konusunda karşılıklı görüşme yapıldı. “İşletme Anlaşması”nın yakın zamanda imzalanması planlanıyor.