Konuyla ilgili Gözlem Gazetesi’ne açıklamalarda bulunan Ege Bölge Sanayi Odası (EBSO) Yönetim Kurulu Başkanı Ender Yorgancılar, gelişmekte olan ülkelerde elektrik ve doğalgaza yapılan zamların sanayicinin üretim maliyetini artırırken, enflasyona da olumsuz yansıdığının altını çizdi.
Türkiye’de 40 milyon mesken abonesinin yüzde 3’ünün yani yaklaşık 1 milyon 200 bin abonenin yıllık tüketiminin 5 bin kWh üzerinde olduğu ve yeni tarifeden etkileneceği biliniyor. Sanayi abone grubunda ise yaklaşık 20 bin, Kamu/Özel/Diğer grubunda yaklaşık 565 bin tüketicinin de limit üstünde kalacağı öngörülüyor.
Esnafın da maliyetleri etkilenecek
Çaycısından, berberine, lokantasından, oto tamirhanesine kadar tüm küçük esnafın ticarethane olarak geçmesi ve bu abonelerin de mesken gibi yıllık 5 bin kWh gibi düşük bir limitle sınırlandırılması esnafın da maliyetlerini artıracak.
Zamanlaması erken oldu
Küçük esnafın zor bir durumdan geçtiğini belirten İzmir Esnaf ve Sanatkârlar Odası Başkan Yardımcısı, İzmir Oto Tamircileri Odası Başkanı Necdet Heppekcan, “Devletimizin en azından bu desteği kaldırmaması lazım. Enflasyon tek haneye indikten sonra bu destek kaldırılabilirdi ama şu anda küçük esnaf ve vatandaşımız desteklenmeli. Şu an bir atölyeye 5 bin TL yerine 10 bin TL fatura gelecek. Esnaf da ister istemez bunu fiyatlara yansıtacak. Bu da enflasyonu körükleyecek. Enflasyon tek haneye indikten sonra yapılsa fiyatlara o kadar etki etmezdi. Bu uygulama enflasyon tek haneye indikten sonra yapılsa daha uygun olurdu.” dedi.
Yeni sistem üretim maliyetini arttırır
Söz konusu düzenlemeyle sanayi üretimine de verilen 15 bin kWh sınırının fabrikalar için de düşük olduğu değerlendirilirken, burada oluşacak enerji bedellerinin, üretim maliyetlerini artıracağı, bunun da enflasyonla mücadeleye zarar vermesinin yanı sıra ihracatçının da rekabet gücünü düşürmesi bekleniyor.
Enerji en önemli girdilerden biri
Yeni düzenlemeyle ilgili sorularımızı yanıtlayan EBSO Yönetim Kurulu Başkanı Ender Yorgancılar, enerjinin, üretimin en önemli girdilerinden biri olduğunu belirtti. Her sene yapmış oldukları ekonomik değerlendirme anketinde üyelerine, girdi maliyetleri içindeki payları sorduklarını da aktaran Yorgancılar, “Firmaların, %33’ünün enerji, %40’ının finansman ve %56’sının işgücü kalemleri, maliyetlerinin %10 ile %30’u arasında bir dilimi oluşturduğunu beyan etmiştir. Bu maliyetleri alt alta koyduğumuzda, üstüne yüksek enflasyon ortamını eklediğimizde firmaların katlanmak zorunda kaldıkları maliyetler de çok net olarak ortaya çıkmaktadır. Sektörel olarak, enerji tüketimine ve istihdam sayılarına göre de maliyetler farklı oranlarda seyretmektedir.” şeklinde konuştu.
“Adımlar daha dikkatli atılmalıdır”
İhracatçı özelinde ise, enflasyon oranının çok altında değerlenen Dolar kurundan kaynaklı zayıflayan bir rekabet gücü ile karşı karşıya olduğumuzu da hatırlatan Yorgancılar, “Bu da, üreten, ihracat yapan sanayici için bırakın kâr etmeyi, olağan faaliyetlerini dâhi sürdürmeyi güçleştirmektedir. Bu tabloyu, 2024 yılına ait birçok veri de teyit etmektedir. Ne yazık ki, bizim gibi gelişmekte olan ülkelerde elektrik ve doğalgaza yapılan her zam, sanayicinin üretim maliyetini artırırken, enflasyona da olumsuz yansıyor. Enflasyonla mücadele sürecinde, adımlar daha dikkatli atılmalıdır. Ayrıca, sanayicinin üstündeki enerji maliyetleri baskısını azaltmak ve fosil yakıtlardan yenilenebilir enerjiye geçişi hızlandırmak için de fabrikaların kendi enerjisini üretmesi teşvik edilmeli ve bunun için de gerekli altyapı mutlaka iyileştirilmelidir.” dedi.
Elektrikli araba kullananlar dikkat
Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Alparslan Bayraktar, yüksek elektrik tüketen mesken aboneleri için sübvansiyonlu fiyatların kaldırılacağını ve bu abonelerin şubat ayından itibaren elektriği gerçek maliyet üzerinden ödeyeceğini açıklamıştı. Türkiye’de 40 milyon mesken abonesi olduğunu belirten Bakan “Bunun sadece yüzde 3’ü, 1,2 milyon abone bundan etkilenebilir. Yüksek tüketim grubunda olan, evi büyük olan, evinde daha çok elektrikli eşya kullanan belki elektrikli araba kullanan kesim de elektrik fiyatını maliyetine uygun şekilde ödeyecek. Desteği gerçekten ihtiyaç sahibi insanlara yapmamız gerekiyor. Bir anlamda yüksek tüketimi olan kişilerin karşılayabilecek mali durumları var. Burada tabii ki de istisnalar yapılacak. Camiiler, cemevleri istisnalarına devam edecek” ifadesini kullanmıştı.
Aylık 417 kWh’nin üzerindeki tüketim için faturalar gerçek maliyetleri yansıtılacak. Düzenlemeden 1,2 milyon mesken abonesi etkilenecek. Düzenlemeyle sınırı aşan abonelerin faturalarının iki katına çıkabileceği belirtiliyor.